Modern düz Dünya inançları, iki bin yılı aşan bilimsel fikir birliğinin aksine, Dünya'nın küreselliğini inkar edip Dünya'nın düz olduğunu savunan kuruluşlar ve bireylerce desteklenmektedir. Düz Dünya inançları sözde bilimdir; hipotezler ve iddialar bilimsel bilgiye dayanmamaktadır. Düz Dünya savunucuları, felsefe ve fizik uzmanları tarafından bilim inkarcıları olarak sınıflandırılmaktadır.
Modern çağın düz Dünya grupları 20. yüzyılın ortalarından itibaren ortaya çıkmıştır; bazı taraftarlar ciddi bazıları ise değildir. Ciddi olanlar genellikle din ya da komplo teorileri tarafından motive edilmektedir. Sosyal medya kullanımı sayesinde düz Dünya teorileri daha büyük oranda, bu teorilere bağlı olmayan bireyler tarafından da benimsenmekte ve desteklenmektedir. Düz dünyaya inanan birçok kişi bu görüşlerini yaymak için sosyal medyayı kullanmaktadır.
19. yüzyıl ve 20. yüzyıl başları
Birkaç yüz yıl öncesine kadar Dünya'nın genellikle düz olduğuna inanıldığına dair popüler ancak yanlış bir inanış bulunmaktadır. Dünya'nın küreselliği ise Batı dünyasında en azından Helenistik dönemden (M.Ö. 323-M.Ö. 31) beri yaygın olarak kabul edilmektedir. Düz Dünya fikrinin yeniden canlanması ise 19. yüzyılda gerçekleşmiştir.
Modern düz Dünya inancı İngiliz yazar Samuel Rowbotham (1816-1884) ile ortaya çıkmıştır. Rowbotham, 1838 Bedford Level deneyinden elde ettiği sonuçlara dayanarak 1849'da "Parallax" takma adıyla yazdığı Zetetic Astronomy adlı broşürü yayınlamıştır. Daha sonra bunu genişleterek Earth Not a Globe (Dünya Küresel Değildir) adlı kitabında Dünya'nın Kuzey Kutbu merkezli düz bir disk olduğunu ve güney kenarı boyunca bir buz duvarı olan Antarktika ile sınırlandığını öne sürdü. Rowbotham ayrıca Güneş ve Ay'ın Dünya'dan 3.000 mil (4.800 km) yukarıda olduğunu ve "kozmosun" Dünya'dan 3.100 mil (5.000 km) yukarıda olduğunu ileri sürmüştür.
Ayrıca Modern Astronominin Tutarsızlığı ve Kutsal Yazılara Karşı Muhalefeti başlıklı bir broşür de yayınlamış ve bu broşürde "Kutsal Kitap'ın, duyularımızın yanı sıra, Dünya'nın düz ve hareketsiz olduğu fikrini desteklediğini ve bu temel gerçeğin yalnızca insan varsayımına dayanan bir sistem için bir kenara bırakılmaması gerektiğini" savunmuştur.
Rowbotham ve onun William Carpenter gibi takipçileri, Alfred Russel Wallace gibi önde gelen bilim insanlarıyla kamuya açık tartışmalarda sözde bilimi başarılı bir şekilde kullanarak dikkat çekmişlerdir. Rowbotham İngiltere ve New York'ta bir Zetetic Society kurdu ve Zetetic Astronomy'nin binden fazla kopyasını gönderdi.
Wallace 1870 yılında Bedford Level deneyini tekrarlayarak atmosferik kırılmayı düzeltti ve küresel bir Dünya gösterdi.
Hampden 1877'de A New Manual of Biblical Cosmography (Kutsal Kitap Kozmografisinin Yeni Bir El Kitabı) adlı bir kitap yayınladı. Rowbotham ayrıca gemilerin ufkun altında kaybolmasının etkilerinin insan gözüyle ilgili perspektif yasalarıyla açıklanabileceğini gösterdiğini iddia eden çalışmalar da üretti. 1883'te İngiltere ve New York'ta Zetetik Cemiyetleri kurdu ve bu cemiyetlere Zetetik Astronomi'nin binlerce kopyasını gönderdi.
Rowbotham'ın ölümünden sonra Lady Elizabeth Blount 1893'te amacı "Kutsal Yazıları doğrulayan ve pratik bilimsel araştırmalara dayanan Doğal Kozmogoni ile ilgili bilgilerin yayılması" olan Evrensel Zetik Cemiyetini kurdu. Dernek, iki peniye satılan ve 20. yüzyılın başlarına kadar etkinliğini sürdüren The Earth Not a Globe Review (Dünya Küre Değildir) adlı bir dergi yayınladı. Düz Dünya dergisi Earth: a Monthly Magazine of Sense and Science (Dünya: Aylık Akıl ve Bilim Dergisi) 1901-1904 yılları arasında Lady Blount'un editörlüğünde yayımlandı. Blount, İncil'in doğal dünya (tabiat) konusunda tartışılmaz bir otorite olduğunu savunuyor ve hem Hıristiyan olup hem de Dünya'nın bir küre olduğuna inanılamayacağını iddia ediyordu. Tanınmış üyeleri arasında Üçlü İncil Cemiyeti'nden E. W. Bullinger, Dublin Trinity Koleji'nde doğa bilimleri alanında kıdemli bir moderatör olan Edward Haughton ve bir başpiskopos bulunmaktaydı. O, Rowbotham'ın deneylerini tekrarladı ve bazı karşı deneyler de geliştirdi, ancak Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra bu konuya olan ilgi azaldı. Bu hareket, David Wardlaw Scott tarafından yazılan Terra Firma da dahil olmak üzere, düz ve sabit bir Dünya'yı savunan birkaç kitabın ortaya çıkmasına neden olmuştu.
Bu dönemdeki diğer önemli düz dünyacılar şunlardır:
• Aslen Greenwichli bir matbaacı olan William Carpenter, Rowbotham'ın destekçilerindendi. Carpenter, Theoretical Astronomy Examined and Exposed - Proving the Earth not a Globe (Teorik Astronomi İncelendi ve Açığa Çıkarıldı - Dünyanın Bir Küre Olmadığını Kanıtlamak) adlı kitabını 1864 yılında Common Sense (Sağduyu) adı altında sekiz bölüm halinde yayınlamıştır. Daha sonra Baltimore'a göç etmiş ve burada 1885 yılında One Hundred Proofs the Earth is Not a Globe (Dünyanın Bir Küre Olmadığının Yüz Kanıtı) adlı kitabını yayınlamıştır. Şöyle yazmıştır: "Deniz seviyesine doğru yüzlerce mil boyunca birkaç metreden fazla alçalmadan akan nehirler vardır - özellikle de binlerce mil boyunca sadece bir ayak alçalan Nil nehri. Bu genişlikteki bir düzlük, Dünya'nın dışbükeyliği fikriyle oldukça uyumsuzdur. Bu nedenle, bu Dünya'nın bir küre olmadığının makul kanıtlarından biridir": "Eğer Dünya bir küre olsaydı, küçük bir küre modeli bir denizcinin denize açılırken yanına alabileceği en iyi - çünkü en doğru - şey olurdu. Ancak böyle bir şeyin varlığı bilinmemektedir: böyle bir oyuncak kılavuz olarak kullanıldığında, denizcinin gemisini batıracağı kesindir! Bu, Dünya'nın bir küre olmadığının kanıtıdır."
• Amerikalı bir köle iken üretken bir vaize dönüşen ve Carpenter'ın arkadaşı olan John Jasper, her zaman bir davet üzerine 250'den fazla kez verdiği en ünlü vaazı "Güneş hareket ediyor"da arkadaşının duygularını yinelemiştir. Vaazının 19 Mart 1878 tarihli The Richmond Whig'de yayınlanan yazılı bir anlatımında Jasper, sık sık "Dünyanın dört köşesinde duran dört melek gördüm" ayetini alıntıladığını ve bunu şöyle sürdürdüğünü söylüyor: "Demek ki dört köşeli bir yeryüzünde yaşıyoruz; o halde dostlarım, Tanrı adına söyler misiniz, dört köşeli bir yeryüzü nasıl yuvarlak olabilir!" Aynı makalede şöyle diyordu: "Eğer dünya, farklı bir teoriye sahip olan diğerlerinin söylediği gibi, diğer tarafı da insanlarla dolu olsaydı, bu insanlar bir odanın tavanındaki sinekler gibi ayaklarını yukarı doğru kaldırarak yerde yürümek zorunda kalırlardı."
• 1887'de Brockport, New York'ta M. C. Flanders, küreselliği savunan iki bilim adamına karşı üç gece boyunca düz Dünya'yı savundu. Jüri olarak seçilen beş kasaba sakini tartışmanın sonunda oybirliğiyle düz Dünya'dan yana oy kullandı. Dava Brockport Democrat'ta haber yapılmıştır.
• Eski bir sulh yargıcı olan Maine'li Joseph W. Holden, New England'da çok sayıda konferans vermiş ve Chicago'daki Columbian Exposition'da düz Dünya teorisi üzerine dersler vermiştir. Ünü Kuzey Carolina'ya kadar yayılmış, Statesville Semi-weekly Landmark 1900 yılında Holden'ın ölümünü şöyle yazmıştır: "Bizler Dünya'nın düz olduğu doktrinini savunuyoruz ve üyelerimizden birinin öldüğünü öğrenmekten dolayı da büyük üzüntü duyuyoruz."
• Joshua Slocum, 1898 yılında dünyanın çevresini tek başına dolaşırken Güney Afrika'nın Durban kentinde bir grup düz dünyacı ile karşılaştı. Biri din adamı olan üç Boer, Slocum'a dünyanın düz olduğunu kanıtlamaya çalıştıkları bir broşür verdi. Transvaal Cumhuriyeti Başkanı Paul Kruger de aynı görüşü savunuyordu: "Dünyanın etrafını dolaşmaktan mı bahsediyorsunuz, bu imkansız! Demek istediğiniz şey dünyanın içindedir. İmkansız!"
• 1906 yılında Illinois, Zion'da ütopik bir topluluk kuran Pentekostal bir tarikat olan Hıristiyan Katolik Kilisesi'ni devralan Wilbur Glenn Voliva, 1915'ten 1942'ye kadar düz Dünya doktrinini vaaz etti. Görüşünü kanıtlamak için Wisconsin'deki Winnebago Gölü'nün kıyı şeridinin on iki millik (19 km) bir bölümünün su seviyesinden üç feet (91 cm) yukarıda çekilmiş bir fotoğrafını kullanmıştır. Italia zeplini 1928'de Kuzey Kutbu'na yaptığı bir seferde kaybolduğunda, dünya basınını zeplinin dünyanın sınırından geçtiği konusunda uyardı. Kendi şartları çerçevesinde Dünya'nın düz olmadığını kanıtlayana 5000 dolar ödül (2022 şartlarında 98.590 dolar) teklif etti. Küresel Dünya'nın öğretilmesi Zion okullarında yasaklandı ve mesaj WCBD radyo istasyonundan iletildi.
• Kendisini takip edenlerle birlikte, Siyah İbrani İsrail dininin kurucusu olan Frank Cherry (1963'te öldü), "üç kat gökle çevrilmiş" olan düz bir Dünya'nın varlığını öğretiyordu.
Uluslararası Düz Dünya Araştırma Topluluğu
1956'da Samuel Shenton, daha çok "Düz Dünya Topluluğu" olarak bilinen Uluslararası Düz Dünya Araştırma Topluluğu'nu Evrensel Zetetik Topluluğu'nun halefi (ardılı, devamı) olarak kurdu ve İngiltere'nin Dover kentinde bulunan evinden "organizasyon sorumlusu" olarak yönetti. Shenton'ın alternatif bilim ve teknolojiye olan ilgisi göz önüne alındığında, dini argümanlara yapılan vurgunun kendisinden önceki toplulukta olduğundan daha az olduğu görülmektedir. Bu, Sovyetler Birliği'nin ilk yapay uydusu Sputnik'i fırlatmasından hemen önceydi: "Wight Adası'nın etrafında yelken açmak (dolaşmak) onun küresel olduğunu kanıtlar mı? Bu durum söz konusu uydular için de geçerlidir."
Onun asıl amacı, çocuklara küresel bir Dünya konusunda ikna olmamalarından önce ulaşmaktı. Çok sayıda tanıtım yapmasına rağmen uzay yarışı Shenton'ın Apollo programı (1961'de başladı) sayesinde ünlenmeye başladı ancak süreç içerisinde, bilhassa 1967'de İngiltere'deki desteği azaldı. Uydu görüntüleri Dünya'yı bir küre olarak gösterdiğinde Shenton şunları söyledi "Böyle bir fotoğrafın eğitimsiz bir gözü nasıl kandırabileceğini görmek kolay." Daha sonra kendisine astronotlar tarafından çekilen benzer fotoğraflar sorulduğunda ise eğriliği geniş açılı lens kullanımına bağlamış ve "Bu halkı kandırmaktır ve doğru değildir." diye de eklemiştir.
Shenton, 1969'da Doğu Londra Politeknik öğretim görevlisi Ellis Hillman'ı, daha önceki başkanlardan Eden Thomas'ı bu görevi üstlenmesi için ikna etmeye çalıştıktan bir süre sonra Düz Dünya Derneği'nin başkanı olmaya ikna etti; ancak Shenton'ın ölümünden sonra, Shenton'ın kütüphanesinin önemli bir kısmının kurulmasına yardım ettiği Bilim Kurgu Vakfı'nın arşivine eklenmesine kadar geçen sürede Hillman'ın herhangi bir faaliyette bulunduğuna dair pek fazla bir kanıt yoktur.
Shenton 1971 yılında öldü. Kaliforniyalı bir muhabir olan Charles K. Johnson, Shenton'ın kütüphanesinin bir kısmını Shenton'ın eşinden miras aldı; Amerika Uluslararası Düz Dünya Araştırma Derneği'ni ve Kaliforniya'daki Antlaşmalı Halk Kilisesi'ni (Covenant People's Church) kurdu ve başkanı oldu. Önümüzdeki otuz yıl boyunca, onun liderliğinde Düz Dünya Topluluğu 3.500 üyeye ulaşmıştır.
Johnson yıllarını düz ve yuvarlak Dünya teorileri üzerine yapılan çalışmaları inceleyerek geçirmiş ve düz Dünya'ya yönelik bir komplonun kanıtlarını ortaya koymaya çalışmıştır: "Dönen bir küre fikri Musa'nın, Kolomb'un ve FDR'nin (Franklin Delano Roosevelt) mücadele ettiği bir hatalar komplosundan ibarettir..." Makalesi ise 1980 yılında Science Digest dergisinde yayınlanmıştır. Makale şöyle devam etmektedir: "Eğer bu dünya bir küre ise, büyük bir su kütlesinin yüzeyi de kavisli olmalıdır. Johnsonlar Tahoe Gölü ve Salton Denizi'nin yüzeylerini kontrol etmişler ve hiçbir şekilde bir eğrilik tespit edememişlerdir."
Johnson bu konu hakkında pek çok yayın çıkardı ve üyelik başvurularıyla ilgilendi. En ünlü yayını, üç ayda bir yayınlanan ve dört sayfalık bir tabloid gazete olan Flat Earth News (Düz Dünya Haberleri) idi. Johnson bu yayınların masraflarını, liderliği süresince 6 ila 10 ABD Doları tutarındaki yıllık üye aidatlarıyla karşıladı. Johnson inançları için İncil'i de referans gösterdi ve bilim insanlarını dinin yerine bilimi koymaya çalışan ve bir aldatmacanın parçası olarak gördü.
Düz Dünya Topluluğu'nun en güncel gezegen modeli ise, insanlığın, merkezinde Kuzey Kutbu ve dış kenarında 150 feet yüksekliğinde (46 m) bir buz duvarı olan Antarktika'nın bulunduğu bir disk üzerinde yaşadığıdır. Ortaya çıkan bu harita, Johnson'ın kendi konumuna kanıt olarak kullandığı Birleşmiş Milletlerin sembolüne benzemektedir. Bu modelde, Güneş ve Ay'ın her biri 32 mil (51 km) çapındadır.
Düz Dünya Derneği, ABD hükümetine ve başta NASA olmak üzere tüm kuruluşlarına karşı konuşmalar yaparak üye toplamıştır. Topluluğun ilk günlerdeki yayınlarının çoğu, bilimsel açıklamalar yapmak ve kanıtlar sunmak üzerine şekillendirilmiş olsa da, zaman içerisinde bu durum değişmiş ve İncil'in Dünya'nın düz olduğu anlamına gelecek şekilde yorumlanmasına odaklanmaya başlamışlardır.
Eleştiri
Eugenie Scott bu grubu "aşırı İncilci-literalist teolojinin bir örneği" olarak nitelendirmiştir: Dünya düzdür çünkü İncil düz olduğunu söyler, bilimin bize ne söylediğine bakılmaz."
Bazı düz Dünyacılara göre, Düz Dünya Topluluğu, gerçek amacı düz Dünya hakkında saçma iddialarda bulunmak ve böylece düz Dünya hareketini itibarsızlaştırmak olan, hükümet kontrolünde çalışan bir kuruluştur.
Düşüş ve yeniden yükseliş
Charles K. Johnson'a göre, grubun üyeliği onun liderliğinde 3.500'e yükseldi ancak 1997'de evinde çıkan ve cemiyet üyelerinin tüm kayıtlarını ve iletişim bilgilerini yok eden bir yangından sonra üye sayısında düşüş başladı. Johnson'ın üyelik veri tabanının yönetilmesine yardımcı olan eşi de bu yangından kısa bir süre sonra öldü. Johnson'ın kendisi de 19 Mart 2001 tarihinde öldü.
2004 yılında Daniel Shenton (Samuel ile bir akrabalığı yoktur) Düz Dünya Topluluğu'nu internet tabanlı bir tartışma forumuna dayandırarak yeniden diriltmiştir. Hiç kimsenin dünyanın düz olmadığına dair kanıt sunamadığına inanmaktadır.
Bu durum nihayetinde Ekim 2009'da derneğin resmi olarak yeniden kurulmasına ve düz Dünya literatürü ve bir wiki içeren yeni bir web sitesinin oluşturulmasına yol açtı. Ayrıca, dernek 2001'den beri ilk kez yeni üyeleri kabul etmeye başladı ve müzisyen Thomas Dolby yeni kurulan derneğe ilk katılan kişi oldu. Temmuz 2017 itibariyle 500'den fazla kişi üye olmuştu.
2013 yılında, bu topluluğun bir kısmı, forum ve wiki de içeren yeni bir web tabanlı bir topluluk oluşturmak üzere ayrıldı.
Ülke bazında
Kanada
Kanada Düz Dünya Derneği 8 Kasım 1970 tarihinde felsefeci Leo Ferrari, yazar Raymond Fraser ve şair Alden Nowlan tarafından kurulmuştur; ve 1984 yılına kadar aktif olmuştur. Derneğin arşivleri New Brunswick Üniversitesi'nde tutulmaktadır.
Kendilerini "planoterrestrialistler" olarak adlandıran bu topluluğun amaçları diğer düz Dünya topluluklarından oldukça farklıydı. Yeni teknolojik çağın en önemli sorunlarından birinin insanların teorilere "körü körüne inanma ve kendi duyularının kanıtlarını reddetmeye" istekli olmaları olduğunu iddia ediyorlardı." Topluluğun bu parodik/alaycı niyeti Ferrari'nin yazılarında da kendini göstermiş, Ferrari cinsiyetten ırksal eşitsizliğe kadar her şeyi küreci ve küresel Dünya modeline bağlamıştır. Ferrari Fogo Adası'ndaki Brimstone Head'de (Kanada'nın kuzey batısında kalan bir bölge) neredeyse Dünya'nın "kenarından" düşmek üzere olduğunu bile iddia etmiştir.
Ferrari, Pancake Productions'ın 1990 yapımı düz Dünya konulu belgeseli olan In Search of the Edge'de (Türkçe: Sınırın Peşinde, "gözleme kadar düz" ifadesine bir gönderme) bir "uzman" olarak röportaj yapmıştır. Beraberinde verilen çalışma kılavuzunda Ferrari, Dünya'nın küresel olduğuna inananlar için kullanılan bir kelime olan "globularist" (küreselci) biri olarak ifşa edilmiştir. Ontario Sanat Konseyi ve Kanada Ulusal Film Kurulu tarafından da kısmen finanse edilen bu filmin asıl amacı, "herkesin yanlış olduğunu bildiği bir şeyi ikna edici bir şekilde kanıtlamaya çalışarak" okul çocuklarının eleştirel düşünme ve medya okuryazarlığını teşvik etmekti.
Yeniden Başlangıç
Multi-medya sanatçısı Kay Burns, Kanada Düz Dünya Derneği'ni, başkanı olarak alter egosu Iris Taylor ile bir sanat projesi olarak yeniden yarattı. Burns, 1970 grubundan bazı eserleri içeren Düz Dünya Müzesi başlıklı bir enstalasyon yarattı. Bu enstalasyon 2016 yılında Shoal Körfezi, Newfoundland'daki Flat Earth Outpost Café'de sergilenmiştir.
İtalya
İtalya'da düz Dünya konusunda merkezi bir topluluk bulunmamaktadır. Ancak 2010'lardan itibaren toplantılar düzenleyen komplo teorisyenlerinden oluşan küçük gruplar ortaya çıkmaya ve düz Dünya teorilerini yaymaya başlamıştır. Bunlar arasında Calogero Greco, Albino Galuppini ve Agostino Favari 2018-2019 yıllarında Sicilya'nın Palermo kentinde giriş ücreti 20 Euro olan birkaç toplantı düzenlemişlerdir.
İddiaları arasında bazıları şunlardır:
• NASA'nın Disneyland'e benzediği ve astronotların aktör olduğu.
• Nisan 2019'da çekilen ve süper dev eliptik galaksi Messier 87'nin çekirdeğindeki süper kütleli kara delik fotoğrafı sahtedir.
• Dünyanın düz olduğunun kanıtı, içi dolu bir şişeye suyun yatay bir şekilde yerleştirilmesi halinde asla kıvrılmamasıdır.
Bunlara ek olarak, ABD'nin Avrupa'da tek değerin tüketimcilik olduğu, herkese açık yeni bir Amerika yaratma planı olduğu ve George Soros'un şeytani bir küreselci olarak bu komployu yönettiği ortak inançlarıdır. Dinozorların geçmişteki varlığını, Darwinci evrim teorisini ve bilim insanlarının Mason olduğunu iddia ederek bilim camiasının otoritesini de reddetmektedirler.
Beş Yıldız Hareketi siyasi partisinin eski lideri Beppe Grillo da bu gruba ilgi göstermiş, özgür konuşma ruhlarına hayran olduğunu ve Mayıs 2019'daki konferansa katılmak istediğini belirtmiştir. Ancak Grillo konferansa katılmamıştır.
İnternet çağında yeniden canlanma
Karşı olgusal inançlar için sosyolojik açıklamalar
Bilgi Çağında, iletişim teknolojisinin ve YouTube, Facebook ve Twitter gibi sosyal medyanın mevcudiyeti, ünlü ya da değil, bireylerin dezenformasyon (yanlış ve yanıltıcı bilgi) yaymasını ve başkalarını hatalı fikirlere çekmesini kolaylaştırmıştır. Bu ortamda gelişen konulardan birisi de düz Dünya'dır. Bu siteler, benzer düşünen teorisyenlerin birbirleriyle bağlantı kurmalarını ve inançlarını karşılıklı olarak pekiştirmelerini kolaylaştırmıştır. Sosyal medya, uzmanların kamuoyu nezdinde eskiye oranla daha az söz sahibi olmalarına yol açan bir "seviyelendirme etkisi" ortaya çıkarmıştır.
YouTube, platformu aracılığıyla yanlış bilgilerin ve komplo teorilerinin yayılmasına izin verdiği için eleştirilere maruz kalmıştı. 2019 yılında YouTube, düz Dünya da dahil olmak üzere komplo teorilerine dayanan videoların dağıtımını engellemek için kendi yazılımlarında bazı değişiklikler yapacaklarını açıklamıştır.
2018'de, Mark Sargent ve Patricia Steere gibi önde gelen modern düz Dünyacıların yanı sıra astrofizikçiler ve psikologların da büyüyen bu modayı açıklamaya çalıştıkları Behind the Curve (Eğrinin Ardında) adlı belgesel yayınlandı. UCLA'da (University of California, Los Angeles) psikiyatri profesörü olan Dr. Joe Pierre, çok az şey bilen insanların kendilerini uzman olarak gördükleri Dunning-Kruger etkisini; basit gözlemlerin yanlış anlaşılmasını; güvenilir ve güvenilir olmayan sonuçları birbirinden ayırmakta başarısız olan sözde bilimsel uygulamaları, ayrıca geleneksel bilgi kaynaklarına ve hükümete güvenilmemesi gerektiği inancıyla başlayan gerçeklikten giderek uzaklaşmayı suçlamıştır.
Modern düz Dünyacılar genellikle hükümetler, medya kuruluşları, okullar, bilim insanları ve havayolları gibi büyük kurumların dünyanın bir küre olduğunu iddia etmelerini açıklama gerekliliğinden dolayı bunun bir çeşit komplo teorisi olduğunu düşünmektedirler. Kendi yapmadıkları gözlemlere güvenmeme eğilimindedirler ve genellikle birbirlerine de güvenmezler ya da birbirleriyle anlaşmazlığa düşerler. Patricia Steere Behind the Curve'de (Eğrinin Ardında) Boston Maratonu bombalaması gibi bir olayın gerçek olduğuna kendi bacağı havaya uçurulmadıkça inanmayacağını itiraf etmiştir. Belgeseldeki düz dünyaya inananlar aynı zamanda aşılar, genetiği değiştirilmiş organizmalar, chemtrail, 9/11 ve transseksüeller hakkındaki komplo teorilerine de inandıklarını ifade etmişlerdir; bazıları dinozorların ve evrimin de sahte olduğunu ve güneş merkezciliğin Güneş'e tapmanın da farklı bir biçimi olduğunu söylemiştir.
Eğrinin Ardında'daki (Behind the Curve) bilim uzmanları, yalnızca destekleyici kanıtları seçerek ve doğrulanmayan kanıtları sözde küresel komplonun bir parçası olarak reddederek, karşı olgusal bir inancı sürdürmenin bir yolu olarak doğrulama yanlılığına işaret etmişlerdir.
Yazarlar Zen Garcia ve Edward Hendrie gibi bazı düz Dünya inananları Hristiyan İncilini kanıt olarak göstermektedir. Astronom Danny R. Faulkner gibi düz Dünya fikrini eleştiren bazı kişiler ise genç Dünya yaratılışçılarıdır ve İncil'in düz Dünya dilini açıklamaya çalışmaktadırlar.
3 Mayıs 2018'de Steven Novella düz Dünya'ya olan modern inancı analiz etmiş ve çoğu insanın konu hakkında düşündüklerinin aksine, inananların Dünya'nın düz olduğuna dair inançlarında samimi olduklarını ve bunu "sadece bizi kızdırmak için söylemedikleri" sonucuna varmıştır. Ve şunu belirtmiştir:
Nihayetinde düz dünyacıların ve genel olarak modern popülizmin uzmanlığı reddetmesinin temel arızası budur. Bu, uygarlığımızın gerçek karmaşıklıklarını (kısmen cehaletten, kısmen de güdülenmiş muhakemeden) görmezden gelen korkunç derecede basit bir dünya görüşüdür. Nihayetinde tembel, çocukça ve bencilce olup, motive edilmiş (güdülenmiş) muhakeme (akıl yürütme) içinde boğulan derin bir cehalet düzeyine yol açmaktadır.
İngiliz şüpheci ve aktivist Michael Marshall 27-29 Nisan 2018 tarihlerinde Birleşik Krallık'ta her yıl düzenlenen Düz Dünya Birleşik Krallık Kongresine katıldı ve düz Dünya'ya inananların bazı görüşlerinde anlaşmazlık olduğunu kaydetti. Marshall'a göre kongredeki en çarpıcı anlardan birisi, kongre katılımcılarının kendilerinin bir tarikat içinde olma ihtimalini fark etmeden, bir kişinin bir tarikat içinde olup olmadığını tespit etmek için kullanılan bir kontrol listesine dayanan "Düz Dünya Bağımlılığı" testiydi.
İnançlar
Birleşik Krallık'ta düzenlenen 2018 Düz Dünya Birleşik Krallık Kongresi'ndeki konuşmacılara göre, düz Dünya'ya inananların görüşlerinde büyük farklılıklar bulunmaktadır. Çoğunluk Dünya'nın disk şeklinde olduğu konusunda hemfikir olsa da, bazıları Dünya'nın elmas şeklinde olduğuna inanmaktadır. Ayrıca, katılımcıların çoğu uzaya inanmazken ve yine hiçbirisi insanların oraya seyahat ettiğine de inanmazken, evrenle ilgili görüşleri yine de büyük farklılıklar göstermektedir.
Behind the Curve (Eğrinin Ardında) filminin yapımcıları, önemli sayıda insanın Dünya'nın sonsuz bir düzlem olduğuna ve potansiyel olarak Antarktika'nın sözde dairesel buz duvarının ötesinde daha fazla kıtaya sahip olduğuna inandığı bir başka düz Dünya konferansına katıldı.
Bazı düz Dünya inananları o kadar komplocu ki, diğer düz Dünya inananlarının da bir şekilde küresel komplonun bir parçası olduğundan ve güvenilmemesi gerektiğinden şüphe duyuyorlar. Belgeselde konferans katılımcıları, diğerlerinin CIA ya da Warner Brothers için çalıştığını iddia eden videolar yayınlayan Math Powerland ya da diğer adıyla Matt Boylan tarafından konferansa katılmamaları konusunda uyarılıyor.
Düz Dünya Derneği üyeleri ve diğer düz dünyacılar, NASA ve diğer devlet kurumlarının Dünya'nın küresel olduğuna dair kanıtlar üretmek için komplo kurduğunu iddia etmektedir. Mevcut düz Dünya teorisinin en yaygın versiyonuna göre, NASA Dünya'yı çevreleyen Antarktika buz duvarını korumaktadır. Düz Dünyacılar, okyanusların renginin görüntüden görüntüye değiştiği ve kıtaların farklı yerlerde göründüğü gözlemlerine dayanarak NASA'nın uydu görüntülerini manipüle ettiğini ve uydurduğunu iddia etmektedir. Kamuoyunda sürdürülen bu imaj, yalnızca belirli sayıdaki kişinin gerçekler hakkında bilgi sahibi olduğu geniş çaplı bir "bölümlendirme" uygulamasıyla korunmaktadır.
Düz Dünyacıların kullandığı argümanlar üzerine yapılan araştırmalar, her biri kendi inanç kümesine bağlı olan üç farklı grup olduğunu göstermektedir.
Birinci grup, ateistlerin Hıristiyan inancını bastırmak için bilimi kullandıkları inanç temelli bir çatışmayı benimsemektedir. Bu grubun argümanı, ateistlerin sözde bilimi (evrim, Büyük Patlama ve yuvarlak Dünya) kullanarak insanları Tanrı'nın gerçek değil soyut bir fikir olduğuna inandırmaya çalıştıklarıdır. Bunun yerine, argümanları Tanrı'nın gerçekten var olmasını sağlayan bir argümanı desteklemek için Kutsal Yazıları - kelimesi kelimesine - kullanır. Bu hizip düz Dünya argümanlarını vahiysel olarak çerçevelemektedir.
İkinci grup ise bilginin bastırılmasına yönelik kapsamlı bir komploya inanmaktadır. Bilginin güç olduğu önermesinden yola çıkan düz Dünya komplosu, karanlık bir "seçkinler" grubunun iktidarda kalmak için bilgiyi kontrol ettiğini savunmaktadır. Onlara göre, Dünya'nın temel doğası hakkında yalan söylemek, halkı bir dizi başka komploya inanmaya hazırlar. Bu hizip düz Dünya argümanlarını özgürleştirici (kurtarıcı) olarak çerçevelemektedir.
Üçüncü grup bilginin kişisel ve deneyimsel olduğuna inanır. Yetkili kaynaklardan gelen bilgiye, özellikle de kitap bilgisine itibar etmezler. Bu grup Dünya'nın gerçekten yuvarlak mı yoksa düz mü olduğunu kendileri öğrenmek ister. Kitap bilgisine ve matematiksel kanıtlara güvenmedikleri için, bu grup Dünya'nın düz olduğuna inanır çünkü gözlemleri ve yaşadıkları deneyimler düz bir yüzeyde yaşadığımızı göstermektedir. Bu grup düz Dünya argümanlarını deneysel olarak çerçevelemektedir.
Şüphecilerin ve inananların sosyal ve deneysel faaliyetleri
Uç inançlara şüpheyle yaklaşan kuruluşlar zaman zaman Dünya'nın yerel eğriliğini göstermek için testler gerçekleştirmiştir. Bunlardan biri olan ve Independent Investigations Group (Bağımsız Araştırmalar Grubu) üyeleri tarafından 10 Haziran 2018 tarihinde Salton Denizi'nde gerçekleştirilen deneye düz Dünya taraftarları da katılmış ve iki grup arasındaki karşılaşma National Geographic Explorer tarafından kaydedilmiştir. Bu deney, tekne tabanlı ve kıyı tabanlı hedeflerin mesafe boyunca kaybolması yoluyla Dünya'nın eğriliğini başarılı bir şekilde göstermiştir.
2018 yapımı Behind the Curve (Eğrinin Ardında) adlı belgesel, düz Dünya'ya inanan Amerikalı iki grubun bu inanca ilk elden deneysel kanıt toplama çabalarını izliyordu. GlobeBusters (KüreAvcıları) adlı YouTube programından bir grup, Dünya'nın dönmediğini göstermek amacıyla bir halka lazer jiroskop kullandı. Bunun yerine, Dünya'nın saatte 15 derecelik gerçek dönüşünü tespit ettiler; bu ölçüm, cihazın bir şekilde "gök kubbenin" dönüşünü algılaması nedeniyle bozulduğu gerekçesiyle reddedildi. Başka bir grup ise lazerler kullanarak birkaç millik bir su şeridinin tamamen düz olduğunu göstermek için su seviyesi ile lazer ışını arasındaki mesafeyi üç dikey direk boyunca ölçtü. Işını bekledikleri gibi hizalayamadılar çünkü durgun suyun yüzeyi aslında ölçülen mesafe boyunca birkaç metre eğilmişti; deney sonuçsuz olarak reddedildi.
Eğrinin Ardında, düz Dünya'ya inananların nasıl yetersiz doğrulanmış iddialara dayandıklarını göstermiştir. Mark Sargent, Güney Yarımküre'deki kıtalar arasında uçuş olup olmadığını kontrol etmek için flightaware.com'u çok uzun süre izlediğini iddia etti, ki bu uçuşlar onun disk modelinde yerkürede olduğundan çok daha uzakta olmalıydı. Böyle bir uçuş görmediğini iddia etti ve bunu disk modeli için kanıt olarak aldı. Caltech astrofizikçisi Hannalore Gerling-Dunsmore bölgeye gitti ve hemen Sargent'in iddialarıyla çelişen uçuşlar buldu.
Tutulmanın detaylarının Dünya'nın düz olduğunu nasıl kanıtladığını gösterdiğini iddia eden çok sayıda YouTube videosu 21 Ağustos 2017'deki güneş tutulmasıyla ortaya çıkmıştır. 2017'de "Tunus ve Arap bilim ve eğitim dünyası" bir doktora öğrencisinin "Dünya'nın düz, hareketsiz, genç (sadece 13.500 yaşında) ve evrenin merkezi olduğunu ilan eden" bir tez sunmasıyla bir skandal yaşamıştır.
2018 yılında astronom Yaël Nazé, Tunus'taki Sfax Üniversitesi'nde bir öğrenci tarafından önerilen ve düz bir Dünya'nın yanı sıra güneş sisteminin jeosentrik bir modelini ve genç bir Dünya'yı savunan doktora tezi üzerindeki tartışmaları analiz etti. Çevre çalışmaları tezlerini denetleyen komite tarafından onaylanmayan tez, 2017 yılında Tunus Astronomi Derneği'nin kurucularından Hafedh Ateb tarafından Facebook sayfasında kamuoyuna duyurulmuş ve kınanmıştı.
Mart 2019'da sosyal medya fenomeni olan Logan Paul düz Dünya hakkında FLAT EARTH: To The Edge And Back (Düz Dünya: Uçtan Uca) adlı hicivli bir belgesel film yayınladı.
Düz Dünya Topluluğu'nun @FlatEarthOrg adında bir Twitter hesabı bulunmaktadır. Bu hesap, grupları hakkında bilgi paylaşmakta ve düz Dünya ideolojilerini desteklemektedir.
Mike Hughes
Gözüpek ve düz Dünya komplo teorisyeni Mike Hughes, 24 Mart 2018'de Dünya'nın düz olup olmadığını kendi gözleriyle görmek amacıyla ev yapımı mürettebatlı bir roket kullanmıştır. Hurda metalden yaptığı roketin 20.000 dolara mal olduğu tahmin edilmektedir ve özel bir fırlatma rampası olarak mobil bir ev kullanarak Hughes'un içinde bulunduğu 1.875 feet (572 m) tırmanmayı başarmış ve sert bir inişle ancak paraşütlerin başarıyla açılmasıyla sona ermiştir. Amatör roketçi ciddi bir yara almamış ve düz Dünya inancından da vazgeçmemiştir. Gerçek kanıtın "daha büyük roketlerle" geleceğini iddia etti. Hughes, 22 Şubat 2020'de Dünya'nın düz olduğunu bir kez daha kanıtlamak amacıyla buhar gücüyle çalışan roketinin uçuşunu gerçekleştirirken bir kazada hayatını kaybetmiştir. Kazaya, araçtaki dönüş paraşütünün erken açılarak kopması neden oldu. Roket birkaç yüz fit yükseklikten düşerek yere çakıldı. Hughes anında öldü.
Hughes'un ölümünden sonra, halkla ilişkiler temsilcisi Darren Shuster, Hughes'un "düz Dünya'ya inanmadığını" ve bunun tanıtım için "bir halkla ilişkiler numarası" olduğunu belirtirken, Rocketman: Mad Mike's Mission to Prove the Flat-Earth (Roket Adam: Mad Mike'ın Düz Dünya'yı Kanıtlama Görevi) belgeselinde çalışan Michael Linn, Hughes'un inancının gerçek göründüğünü söyledi.
Sosyal sonuçlar ve tepkiler
Behind the Curve (Eğrinin Ardında) filminin yapımcıları, düz Dünya inançlarının bir sonucu olarak romantik partnerlerini (sevgililerini) kaybettiklerini ve artık birçok arkadaş ve aileleriyle de görüşüp konuşmadıklarını söyleyen birkaç kişiyle konuştu. Bir kişi kendisine aptal olduğunun söylenmesinden bıktığını söyledi. Flat Earth Match (Düz Dünya Eşleşmesi) adlı Facebook grubu, bazıları tarafından bu inançları paylaşan romantik partnerler bulmak için kullanılan bir arkadaşlık sitesi. Uzmanlar, düz Dünya topluluğu dışındaki insanlarla sosyal bağlar kaybedildikten sonra, düz Dünya inancını terk etmenin bir sonucunun da kalan tüm ilişkilerin kaybedilmesi olacağına dikkat çekti.
Caltech fizikçisi Spiros Michaelakis, bilim insanlarının düz Dünyacılara tepeden bakmak yerine bilimsel gerçekleri öğretme konusunda daha iyi bir iş çıkarmaları gerektiğini belirtti. Belgeselde yer alan çeşitli bilim ve tıp uzmanları bilimsel okuryazarlığın geliştirilmesini ve düz Dünyacıların ötekileştirilmesinden kaçınılmasını desteklemiştir. Aşılar, evrim ve iklim değişikliğiyle ilgili gerçekler de dahil olmak üzere bilimin tamamına güvenmeyen insanların yeterince bilgilendirilmeden karar vereceklerine ve eleştirel düşünme becerisini kullanmayan insanların kolayca manipüle edilebileceklerine dikkat çektiler. Ayrıca, bazı inananların yanlış fikirleri yaymak için harekete geçtiğine ve gerçeklerle sınırlandırılmadıkları için mutasyona uğrayabileceklerine ve Dünya'nın şekli hakkındaki basit bir inançtan daha az zararsız hale gelebileceklerine dikkat çekmişlerdir.
Küresel şeklin etkileri ve ampirik kanıtları
Dünya'nın kabaca küresel şekli, yer seviyesinden, uçuş veya yörüngeye kadar birçok farklı gözlem türüyle deneysel olarak kanıtlanabilir. Küresel şekil, düz Dünya inançlarını çürüten bir dizi etki ve olguya neden olmaktadır.
Bunlar arasında Dünya yüzeyindeki uzak nesnelerin görünürlüğü; Ay tutulmaları; Ay'ın görünümü; gökyüzünün yüksekten gözlemlenmesi; belirli, sabit yıldızların farklı konumlardan gözlemlenmesi; Güneş'in gözlemlenmesi; yüzey navigasyonu; küresel bir yüzeyde şebekenin bozulması; hava sistemleri; yerçekimi ve modern teknoloji yer almaktadır.
————————————
Bu yazı Wikipedia'da bulunan "Modern flat Earth beliefs" başlıklı yazının bir tercümesidir.
Mütercim: Batuhan Akdoğan
selam
YanıtlaSilYorum Gönder